Powiedz Józkowi z Bukowiny, że ma w sobie albańską krew to dostaniesz prawdopodobnie po pysku. Niesłusznie, niesłusznie. Jak wiadomo w etnogenezie górali z Karpat ogromną rolę odgrywali Wołosi. Skąd pochodzi ten lud ? Z Bałkanów, to potomkowie zromanizowanych Ilirów i Traków. Zostali oni wyparci w wysokie góry przez inwazję Słowian we wczesnym średniowieczu. Cześć z nich została na Bałkanach. Największą wołoską grupą na Bałkanach jest plemię Arumunów żyjących na pograniczu Albanii i Grecji. Inni Ilirowie przekształcili się w Albańczyków. Oczywiście teraz mocno upraszczam, ale mniej więcej z Ilirów albański ród się wywodzi. Nawiasem mówiąc w starożytności Ilirowie słynęli jako piraci i zbójnicy. Czy więc można wywodzić mafię albańską od czasów rzymskich ? Cóż genów nie da się łatwo oszukać ;)
Inni Wołosi poprzenosili się w inne rejony. Największa grupa udała się na tereny dzisiejszej Rumunii. Było tam "okienko możliwości" dla osadzenia się. Po pierwsze po najeździe Batu - Chana w 1241 rejon naddunajski mocno się wyludnił. Dwa Karpaty Południowe i Wschodnie doskonale nadawały się do gospodarki wołoskiej zwanej transhumanacyjną. Mówiąc ludzkim językiem półkoczowniczą. Zima na pogórzach, wiosną na połoniny. Ci Wołosi mieszali się z miejscową ludnością dając początek Rumunom i Mołdawianom. Mówili przy tym językiem będącym mieszanką łaciny i miejscowych języków, głównie słowiańskich. Sporo było też słów z tureckiego, greckiego, węgierskiego i, a jakże albańskiego. W XIX wieku rumuńscy intelektualiści przerobili ten język na zbliżony do włoskiego i kazali się go uczyć w szkołach dzieciom. Swoją drogą słowa "Włosi" i "Wołosi" mają to samo pochodzenie.
Praojczyzna Wołochów - góry Bałkanów. Tutaj masyw Olimpu w Grecji. Swoją drogą świetna wycieczka wejście na Olimp. Choć trudna - około 2600 metrów różnicy wzniesień. Na szczyt Świnicy jest 1200 metrów. Poniżej zaś góry Riła w Bułgarii , a właściwie ich najwyższa część.
Wołosi jak wiadomo wędrowali później po Karpatach pod koniec XVI wieku docierając na w okolice Pilska i Babiej Góry. Nasiąkali po drodze miejscową ludnością. Tak więc powstali Huculi, Bojkowie, Łemkowie, Rusini Zakarpaccy oraz polscy, słowaccy i czescy Górale. Po drodze prawosławni Wołosi przyjęli miejscowe wyznania. Mieszając się z ludnością dzisejszej Małopolski i Górnych Węgier czyli Słowacji - katolickie. W Beskidzie Śląskim i Śląsko - Morawskim także luteranizm. Stąd daleeeeki potomek Albańczyków Adam Małysz jest "lutrem". A wataha zbójników Juraja Janosika to w pewnym sensie gang Albanii. Oczywiście w pewnym bo w tym etnicznym miksie było też sporo innych ludów w tym Serbów uciekających do Siedmiogrodu czy Rzeczpospolitej przed inwazją Turków Osmańskich.
Beskid Huculski. Huculi mają najwięcej cech czysto wołoskich, Łemkowie najmniej. Chodzi zarówno o bliskość Rumunii jak i typ gospodarki. W Beskidzie Niskim nie ma zwyczajnie połonin.
Co zostało po Wołochach ? Nazwy przede wszystkim. Magura, Kiczera, Groń, Murzasichle, Pasika, Przysłup, Redyk, Kierdel, Watra itp. Zostały elementy stroju. A im wyższe pasma tym stroje podobniejsze. Ot na przykład, gdy byłem kiedyś u podnóża Gór Rodniańskich czy w Czarnohorze miałem wrażenie oglądając stroje, że właściwie niewiele się różnią od tych z Podhala. Został też duch swobody charakterystyczny zresztą dla wszystkich górali świata.
Na szczycie Tarnicy. Po wołosku po prostu "siodło"
Jaki z tego wszystkiego wniosek ? My wszyscy Wschodni Europejczycy jesteśmy powiązani w taki sposób, że dochodzenie kto jest kto nie ma najmniejszego sensu. "Czysta krew" jest idiotyzmem. Ot ostatni wpis o Vukovarze i wojnie w Jugosławii. Przecież tak właściwie wszystkie walczące strony mówiły tym samym językiem. Więcej jak się ostatnio dowiedziałem Bośniaccy Serbowie mają potężną domieszkę Wołoską. A więc od Ilirów, a więc ... krewni Albańczyków.
Widok na Beskid Mały i Kotlinę Żywiecką ze szczytu Skrzycznego. Tu kończy się epopeja osadnictwa wołoskiego.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz