Garść ciekawostek…  część  1 

Hetman  Ostrogski

Kniaź Konstanty urodzony był  w 1460. Prawosławny arystokrata Wielkiego Księstwa Litewskiego. Wybitny wódz – wielki hetman litewski i wojewoda trocki. Nazywany „Scypionem” ze względu na swe zasługi wojenne i  Victorie nad Krymem i Moskwą.  
  Szczególnie pamiętna jest jego zwycięska bitwa pod Orszą, której okrągła , pięćsetną rocznicę obchodziliśmy we wrześniu zeszłego roku. Umiejętnie wykorzystując  lekką i cieżką jazdę , pikinierów, strzelców, kuszników i artylerzystów rozniósł nad górnym Dnieprem potężną armię moskiewską.
   Mniej znane jest rozgromienie tatarskiej wyprawy pod Olszanicą  na ziemi Kijowskiej. Odbyła się ta rozprawa w styczniu 1527 roku – wojska pod wodzą siwobrodego hetmana zabiły  Tatarów na czterdzieści tysięcy i wyswobodzili osiemdziesiąt tysięcy jasyru. 
  Umiera w 1533.  Bohater narodowy Białorusi spod znaku biało-czerwono – białego sztandaru i Pogoni. Patrząc na ewolucję Baćki Łukaszenki ( którego niesłusznie się demonizuje, jest jaki jest , ale z pewnością po swojemu bardziej kocha swój „folwark” niż nasze Tuski ) to i może za jakiś czas ….

Hetman Sahajdaczny

Urodzony w 1570 w bieszczadzkich Kulczycach pod Samborem jako Petro  Konaszewicz. Wyedukowany w Akademii w Ostrogu udaje się następnie na Sicz. Tam ten wielki wojownik łączący mądrość i wykształcenie z ogromną sprawnością fizyczną i zdolnościami dowódczymi.  Dowodzi kozackimi chadzkami na Krymskie i Tureckie porty. Korsarskie talenty i inne przymioty sprawiają, iż w 1606 zostaje wybrany hetmanem Wojska Zaporoskiego.  Kozacy pod jego dowództwem biorą udział w wojnach z Moskwą , dalej kontynuują też wyprawy na czajkach. Sahajdaczny wsławia się jak znamienity dowódcza zarówno na lądzie jak i morzu. 
  Wzajemne najazdy kozackie na Portę ( Turcję ) i tatarskie na Rzeczpospolitą, a także splot politycznych czynników wywołują w 1620 wybuch wojny Rzeczpospolitej z Turcją.  Pod Chocimiem jesienią 1621 roku zaporoski kontyngent stanowi  bardzo ważną część wojsk naszych. Na victorie złożyło się kilka czynników.  Świetnie przygotowana, elastyczna obrona wojsk polskich, litewskich i zaporoskich, współdziałanie piechoty, artylerii i różnych rodzajów kawalerii . Ducha wojskom dodawała  obecność królewicza Władysława . Wspaniale dowodzili    hetman wielki  litewski Chodkiewicz , regimentarz Lubomirski  i  hetmana kozacki Konaszwicz-Sahajdaczny "Siwy pies niewierny".  Po kilku tygodniach tytanicznych zmagań , nasz opór  doprowadził  do odwrotu potężną armię  Turków i ich wasali.  Osman II, który  osobiście dowodził armią muzułmańską płakał ze złości , gdy kilkuset husarzy przeganiało korpus janczarski jakoby to było stado kur i gęsi…. 
  Sahajdaczny umiera w marcu następnego roku od  chwalebnych ran. Sahajdaczny był nie tylko wodzem, ale i jako człowiek gruntownie wykształcony, mecenasem kultury i nauki. Zawsze był zwolennikiem współpracy Siczy z Rzeczpospolitą.  Gdyby metropolita Mohyła szybciej zasiadł by na patriarszym tronie w Kijowie, a Sahajdaczny żył dłużej, może udało by się uniknąć tragicznego powstania kozackiego roku 1648, które pociągnęło za sobą następujące po sobie potopy – moskiewski, szwedzko-brandenburski i siedmiogrodzki...

Czemu to piszę ? Ano, dla odporu szerzącej się jak pożar na stepie mitologii jakoby za Bugiem rozciągały się  Barbaria zawsze wroga i niechętna Polsce. Mitologię Białorusinów „narodu ciemnych chłopów z bagien” i Ukraińców „narodu chłopów- rizunów”.  Nie oznacza to mojej sympatii czy prób rehabilitowania   różnych Żeleźniaków i  Kłymów Sawurów, którzy zresztą  najprawdopodobniej byli agentami na usługach Kremla. Swoją drogą agenturalne źródło Koliszczyzny – okrutnego powstania chłopskiego z roku 1768 wykazała już komisja śledcza podczas Sejmu Wielkiego. Była to zdaje się pierwsza taka komisja w dziejach parlamentaryzmu….

Ciong Dalszy Nastompi ….