Ja Czerski szlachcic z Witebszczyzny (dziś wschodnia Białoruś) jako nastolatek wziął udział w partyzanckiej walce pod sztandarem z Orłem, Pogonią i Archaniołem. Wzięty do niewoli został skazany na karną służbę wojskową na Sybirze. Z powodu osłabionego trudami służby zdrowia został zwolniony z służby w 1869 r. Nie wrócił jednak do domu a zamieszkał w Irkucku. Podleczywszy się rozpoczął... zdumiewającą karierę badacza Syberii. Był specjalistą od geologi i paleontologi. Jego imię noszą m.in. cztery szczyty i dwa pasma górskie. Zmarł w 1892 r. podczas wyprawy nad rzekę Kołymę.
Jan Czerski
Innym słynnym badaczem Syberii był Benedykt Dybowski, drobny szlachcic spod Mińska. Za udział w Państwie Podziemnym został w 1864 r. skazany na szubienicę. Ponieważ już wtedy był znanym uczonym, dzięki wstawiennictwu ludzi nauki (a także kanclerza Bismarcka) zamieniono mu stryczek na dwanaście lat zesłania na Sybir. Spędził tam nie dwanaście a osiemnaście lat. Wrócił do kraju jako wybitny badacz Syberii, Kamczatki, Mongolii i rosyjskiego Dalekiego Wschodu. Szczególnie odznaczył się w badaniach nad fauną jeziora Bajkał. W 1883 r. wrócił do Europy zostając kierownikiem Katedry Zoologi na Uniwersytecie we Lwowie. Tam też zmarł już w niepodległej Polsce w 1930 r.
Benedykt Dybowski
Zasługi w XIX wiecznej eksploracji Azji mieli nie tylko zesłańcy. Bronisław Grąbczewski (notabene syn zesłańca, urodził się i wychował na Koweńszczyźnie) w służbie carskiej osiągnął stopień generalski. Co znamienne nigdy nie przeszedł na prawosławie co bardzo ułatwiło by mu karierę. Swoje pagony wywalczył dzięki swym zasługom dla Imperium a konkretnie głównie wyprawom badawczym. W swych podróżach penetrował dzikie tereny Afganistanu, gór Tien-Szan i Pamir. Zapuszczał się do Tybetu i w Karakorum. Był jednym z pierwszy Europejczyków, którzy zobaczyli szczyt K2. Po rewolucji i udziale w rosyjskiej wojnie domowej po stronie "Białych" wrócił do Polski. Zmarł w Warszawie w 1926 r.
Gen. Grąbczewski
Pierwszym Europejczykiem który zobaczył K2 był wg, Chińczyków niejaki Jan Gołaszewski. Absolwent geografii i geologi na Sorbonie. Podczas powstania listopadowego dostał się do niewoli i trafił na Syberię. Już w 1833 zbiegł do Chin i wstąpił na służbę cesarską. Podczas wypraw badawczych dotarł do podnóży K2 i zmierzył jej wysokość myląc się tylko o jeden metr. Nadał górze nazwę Szczyt Józefa Poniatowskiego. Zginął w 1841 podczas jednej z wypraw badawczych zasypany przez lawinę.
K2 albo Szczyt Józefa Poniatowskiego od strony chińskiej. To tam miał dotrzeć Gołaszewski. Źródła fotografii - Wikipedia.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz